Mikroelemnty
Mikroelementy to pierwiastki śladowe, występują w organizmie w bardzo małych ilościach. Jednak są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Do mikroelementów należą; miedź, mangan, żelazo, molibden, cynk, bor, jod, kobalt, fluor, selen. Gdzie szkodliwy jest zarówno ich nadmiar jak i brak.
W organizmie człowieka można wykryć około 80 różnych pierwiastków. Występują one najczęściej w postaci związanej, tworząc mniej lub bardziej złożone związki organiczne i nieorganiczne.
Miedź
Miedź to pierwiastek śladowy w naszym organizmie, a także często niedoceniany mikroelement. Mimo, że występuje w małych ilościach, to pełni wiele ważnych funkcji, między innymi wchodzi w skład niektórych enzymów czy bierze udział w przemianach metabolicznych. Bierze udział także w procesie tworzeni krwi, tkanki kostnej i łącznej, w metabolizmie tkanki nerwowej i przemianach żelaza.
Miedź – źródło występowania
- orzechy,
- pełne ziarna zbóż,
- ryby,
- zielone warzywa,
- owoce morza,
- rośliny strączkowe,
- zioła takie jak: babka, głóg, krwawnik, kozieradka, siemię lniane, lubczyk, łopian, orzech włoski, szałwia, mięta, aloes, świetlik,
- maliny
- szpinak,
- sałata,
- makrela,
- czekolada,
- kawa,
- grzyby,
- drób
- pieprz,
- chleb,
- czerwone wino,
- rodzynki,
- banany.
Miedź niedobór
Niedobór miedzi w organizmie występuje niezwykle rzadko. Może być ewentualnie wynikiem niedożywienia lub występować przy chorobach układu pokarmowego, gdzie zaburzone jest wchłanianie niektórych składników pokarmowych. A także przy:
- niedostatecznej podaży tego pierwiastka w pokarmie,
- przewlekłych biegunkach,
- zbyt dużej ilości spożywanego cynku, witamin C i fruktozy,
- nadmiernym zażywaniem środków zobojętniających sok żołądkowy,
- zespole nerczycowym- czyli utracie miedzi wraz z moczem.
Jeśli przez dłuższy czas występował w organizmie niedobór miedzi, to może on doprowadzić do niedokrwistości, wysokiego cholesterolu, glukozy i trójglicerydów, a także do zmniejszenia się ilości białych krwinek, co powoduje większą wrażliwość na infekcje i zakażenia.
Miedź nadmiar
Nadmiar miedzi w organizmie również jest bardzo niebezpieczny. W przypadku długotrwałego nadmiaru można zapaść na chorobę Wilsona. Podczas jej trwania organizm gromadzi miedź w narządach takich jak: wątroba, nerki, mózg i prowadzi w ten sposób do ich uszkodzenia.
Selen
Selen należy do mikroelementów. Mimo że w naszym organizmie jest go niewiele, to pełni w nim wiele ważnych funkcji. Występuje we wszystkich komórkach i tkankach, najwięcej jest go w naszych nerkach, wątrobie i trzustce.
Wchodzi w skład wielu enzymów, chroni komórki krwi i błony przed szkodliwym działaniem wolnych rodników. Stymuluje układ odpornościowy, chroniąc nas przed infekcjami i chorobami takimi jak opryszczka czy półpasiec. Pomaga także leczyć niektóre przewlekłe choroby, na przykład toczeń i reumatyzm. Dobrze wpływa na naczynia krwionośne, pomagając uniknąć miażdżycy.
Selen w żywności
- orzechy,
- owoce morza,
- ryby morskie,
- produkty zbożowe,
- kukurydza,
- zielony groszek
- czosnek,
- tuńczyk,
- czosnek,
- cebula,
- grzyby,
- pomidory
- drożdże,
- podroby,
- mięso,
- mąka z pełnego przemiału,
- nieoczyszczone sól morska i kopalna.
Objawy niedoboru selenu
Ciągłe zmęczenie, częste łapanie infekcji i przeziębień, impotencja u mężczyzn, u kobiet może powodować poronienia, opryszczki, stany zapalne skóry, słabość mięśni, ogólne osłabienie, problemy ze stawami takie jak zapalenie stawów, zaburzenia pracy serca, problemy ze wzrokiem, łamanie i rozdwajanie się paznokci, oznaki starzenia się w młodym wieku, bladość choroby trzustki i wątroby.
Niedobory selenu są odpowiedzialne za uszkodzenia serca- tak zwana choroba Keshan, problemy z układem kostnym. Oraz według ostatnich badań mogą być powiązane z chorobami nowotworowymi i układu krążenia.
Wchłanianie selenu może zostać obniżone przez nadmierne spożywanie witaminy C i cukrów prostych. Natomiast przyjmowanie witaminy E może zwiększyć jego wchłanianie.
Objawy nadmiaru selenu
Uszkodzenia paznokci i skóry, wypadanie włosów, nudności, wymioty.Za nadmiar selenu uważa się przekroczenie dziennej dawki 400 mikrogramów. Jednak jeśli przyjmuje się selen zgodnie z instrukcją lub tylko z pożywienia ryzyko przedawkowania jest bardzo niewielkie.
Molbiden
Molibden jest bardzo ważnym mikroelementem. W największych ilościach występuje w kościach, zębach,wątrobie i nerkach. Wchodzi w skład kilku enzymów- oksydaz, między innymi za ten odpowiedzialny za wchłanianie żelaza z przewodu pokarmowego.
Bierze też udział w odtruwaniu organizmu, zapobiega powstawaniu i hamuje rozwój nowotworów. Ma działanie zapobiegające powstawaniu trądziku, chorób wirusowych i bakteryjnych. Jest obecny w przemianach kwasu moczowego
Niedobór molibdenu
Niedobór molibdenu jest rzadko spotykany. Gdy się pojawi może być skutkiem nieprawidłowego odżywiania się, a skutki są widoczne po latach. Może być też spowodowany odżywianiem pozajelitowym. Objawami są: wczesne starzenie się, impotencja, częste próchnice, zaburzenia libido, problemy ze wzrokiem, choroby skóry, wypadanie włosów, senność.
Źródła molibdenu w pożywieniu
- pełne ziarna,
- naturalny ryż,
- mleko,
- sery,
- zielone warzywa liściaste,
- jarzyny,
- mięso,
- podroby,
- nasiona roślin strączkowych,
- czerwona kapusta,
- kasza gryczana,
- zawartość molibdenu w żywności, jest zależna od zawartości tego mikroelementu w glebie na której produkty były uprawiane.
Nadmiar molibdenu
Przedawkowanie molibdenu jest równie rzadko spotykane co jego niedobór. Głównymi objawami mogą być: skaza moczanowa, bóle stawów i obrzęki. Może też wywoływać objawy występujące przy niedoborze miedzi, biegunki, anemie. Na skutek usuwania miedzi przez molibden.
W ciągu doby nasz organizm potrzebuje około 0,15-0,5 miligrama molibdenu.Chrom jest mikroelementem, występuje w organizmie w ilościach śladowych, ale jest niezbędny.
Chrom
Występuje on w ilości ok. 6 miligramów, odpowiada za pobudzanie trzustki do produkcji insuliny, pomaga w przemianie białek i węglowodanów. Pierwiastek ten jest pomocny przy odchudzaniu się i ułatwia i przyspiesza spalanie tłuszczów i reguluje ilość glukozy we krwi.
Chrom zapobiega zachorowaniu na miażdżycę, reguluje poziom tłuszczu i jest odpowiedzialny za zachowanie równowagi między dobrym i złym cholesterolem. Wchodzi również w skład wielu enzymów, między innymi trypsyny.
Niedobór chromu
Niedobory tego pierwiastka występują rzadko. Mogą pojawić się przy diecie ubogiej w produkty pochodzenia zwierzęcego . Objawy mogące się wtedy pojawić to: bóle głowy, lęki, przewlekłe zmęczenie, wzrost czy też wysoki cholesterol i cukier we krwi, drażliwość, utrata masy ciała, depresje, nudności, zaburzenia gospodarki lipidowej i białkowej, nieakceptowanie glukozy przez organizm.
Zbyt mała ilość przyjmowanego chromu może spowodować wystąpienie niektórych chorób, na przykład cukrzycy i miażdżycy. Zwiększenie wchłaniania tego mikroelementu z pożywienia powoduje równoczesne przyjmowanie dużych ilości witaminy z owoców i warzyw. Natomiast jego nagłą i szybką utratę może powodować dieta bogata w wapń i proste cukry.
Nadmiar chromu
Może być równie szkodliwy co jego brak. Powoduje zaburzenia w produkcji i działaniu insuliny, zmniejsza przyswajanie z przewodu pokarmowego cynku i żelaza. Brak chromu Mozę stymulować organizm do powstawania różnego rodzaju nowotworów
Źródła chromu w pożywieniu
Drożdże piwne, ryby, sałata, zielony groszek, ser, jaja, chude mięsa, chleb pełnoziarnisty, mięso z indyka, owoce morza, mięso z kurczaka, kiełki pszenicy, olej, sok winogronowy, niektóre zioła i przyprawy, brokuły, kasze gruboziarniste, orzechy, daktyle, mąka z pełnego przemiału, pomidory, grzyby, jęczmień.
Osoby intensywnie ćwiczące, odchudzające się czy mające choroby układu pokarmowego lub nerek powinny ściśle kontrolować ilość chromu pobieranego z pożywieniem i z suplementami, aby nie było go zbyt mało
Cynk
Cynk zaraz po żelazie jest najważniejszym mikroelementem niezbędnym do naszego prawidłowego wzrostu i rozwoju. Ten pierwiastek znajduje się we wszystkich Komorkach naszego ciała, zawierają go przede wszystkim nasze oczy, mózg, wątroba i narządy rozrodcze.
Kosmetyczne właściwości cynku jako pierwsze poznały Chinki, już ok. 1500 roku p.n.e. smarowały nim skórę twarzy i ciała co pozwalało im długo zachować piękną urodę. Dzisiaj wszyscy wiemy, że dzięki temu pierwiastkowi mamy silne i gęste włosy, gładką skórę i zdrowe paznokcie.
Objawy niedoboru cynku:
Niestety nie ma jednoznacznych i wyraźnych objawów niedoboru cynku. Objawy będą następować po sobie powoli wraz z posuwającym się niedoborem, powoli wyniszczając nasz organizm. Pierwsze pojawią się:
- problemy z włosami, staną się cienkie, matowe i będą wypadać,
- paznokcie zaczną się rozdwajać, łamać i nabiorą brzydkiej barwy,
- pojawią się częste i nawracające infekcje gardła, oczu
- błony śluzowe zaczną wysychać,
- zaczną się zaburzenia odporności,
- reguluje pracę witaminy B,
- niedobór cynku powoduje kurzą ślepotę, czyli złe widzenie po zmroku,
- biegunki,
- bóle stawów szczególnie kolanowych i biodrowych,
- a w końcu zmiany naskórka i skóry, częste są rozstępy.
Cynk źródło występowania
- pestki dyni,
- mięso,
- sery,
- chude mleko,
- nasiona roślin strączkowych,
- pieczywo pełnoziarniste,
- wątróbka,
- owoce morza,
- żółtko jaja,
- kiełki pszenicy,
- owoce,
- jarzyny,
- jogurty,
- owsianka,
- sardynki,
- orzechy ziemne,
- orzechy włoskie,
- groch suszony.
Źródła cynku w pożywieniu
Cynk to pierwiastek, wstępujący w mózgu. Jest tam potrzebny do powstawania wspomnień. Jego zwiększone przyjmowanie ważne jest w stanach dużej aktywności umysłowej.
Według badań kobiety mające mniej cynku w organizmie wykazują się znaczeni gorsza pamięcią w stosunku do kobiet mających jego odpowiednią ilość. Poza tym cynk jest odpowiedzialny za stymulowanie układu odpornościowego. Pomaga walczyć z infekcjami, przeziębieniami i innymi chorobami.
Flour
Fluor jest pierwiastkiem niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Występuje we wszystkich tkankach i komórkach organizmu. Wchodzi w skład głównie kości i zębów. Wzmacnia je i zapobiega próchnicy. Według wielu naukowców fluor w nadmiarze usuwa wapń z kości i zębów, co powoduje, że stają się kruche.
Źródła wystepowania fluoru:
- woda pitna jest fluorowana w nieznacznym stopniu,
- ryby,
- wątroba,
- soja,
- herbata,
- żelatyna,
- małże,
- krewetki,
- orzechy włoskie,
- rośliny kapustne.
Fluor źródło występowania
- pestki dyni,
- mięso,
- sery,
- chude mleko,
- nasiona roślin strączkowych,
- pieczywo pełnoziarniste,
- wątróbka,
- owoce morza,
- żółtko jaja,
- kiełki pszenicy,
- owoce,
- jarzyny,
- jogurty,
- owsianka,
- sardynki,
- orzechy ziemne,
- orzechy włoskie,
- groch suszony.
Nadmiar fluoru
Przedawkować fluor można bardzo łatwo. Jest to bardzo niebezpieczne, gdyż może powodować fluorzycę zębów- zęby cętkowate, przebarwia ona i osłabia szkliwo, pojawić się także mogą zaburzenia przemiany materii. Objawy zatrucia fluorem mogą pojawić się po spożyciu od 20 do 80 mg fluoru dziennie.
Obecnie większość past do zębów ma w swoim składzie fluor, więc jeśli przy okazji woda jest silniej fluorowana, należy z nimi uważać. Z umiarem także należy podchodzić do fluoryzacji zębów i używania płynów do płukania ust.
Jeśli chcemy przyjmować fluor w jakiejkolwiek postaci, należałoby to skonsultować z lekarzem stomatologiem. Fluor bardzo łatwo przedawkować, gdyż nasz organizm z łatwością go przyswaja. Nadmiar może powodować niedoczynność tarczycy. U osób z trądzikiem różowatym może przekształcić się w jeszcze trudniejszy do leczenia trądzik fluorowy.